{"id":14375,"date":"2019-10-28T12:54:49","date_gmt":"2019-10-28T12:54:49","guid":{"rendered":"http:\/\/kojqiqi.com\/?page_id=14375"},"modified":"2020-05-22T21:22:35","modified_gmt":"2020-05-22T19:22:35","slug":"stent-apo-bypass","status":"publish","type":"page","link":"https:\/\/kojqiqi.com\/sherbimet\/kirurgjia-e-bypassit\/stent-apo-bypass\/","title":{"rendered":"Stent apo Bypass"},"content":{"rendered":"
\n
\n
\n
\n
\n
\n
<\/div>
\n\t

Stent apo Bypass<\/h2>\n<\/div>
\n

Kjo eshte nje pyetje qe ka dominuar ne fushen e kardiologjise dhe kirurgjise kardiake prej me se 20 vitesh. Edhe pas kesaj periudhe aq te gjate, ende sot ekzistojne mosmarreveshje te medha ne mes kardiologeve dhe kirurgeve gjitheandej ne bote se cila procedure eshte me e mire per pacientin dhe cila jep rezultate me afategjate. Keto mosemarreveshje ekzistojne edhe ketu ne Shqiperi dhe Kosove, dhe perfat te keq ndoshta edhe me te theksuara sepse edhe abuzimet qe jane duke u bere nga kardiologe te ndryshem jane shume me te theksuara se kudo ne Europe apo Amerike, ndoshta per shkake te mungeses se nje kontrolli me te rrepte shteterore ndaj institucioneve ku aplikohen keto procedura.<\/p>\n

Por ne vazhdim me lejoni te sqarojme se: cka eshte unaza (stenti)?, cka eshte bypassi? Cilat jane rezultatet e ketyre dy procedurave? Cilat jane studimet shkencore qe jane bere keto dekada ne bote? Cilat jane studimet me te fundit? dhe cfare rekomandon shoqata Europiane e Kardiologjise dhe Kirurgjise Kardio-Torakale si dhe Shoqata Amerikane e Kardiologjise?<\/p>\n

 <\/p>\n

Cka eshte stenti (unaza)?<\/strong><\/p>\n

Stenti eshte nje tub I vogel qe futet ne arteriet koronare te ngushtuara apo te bllokura, dhe qe mundeson me pastaj qarkullimin e lire te gjakut ne ate pjese te zemres. Pas futjes se stentit ne vendin e deshiruar, permes balonimit behet hapja e stentit dhe fiksimi I tij ne vend, arteria e ngushtuar apo e bllokuar merre formen e mepareshme (fig 1).<\/p>\n

\"\"<\/p>\n

Stenti I pare intrakoronare eshte implantuar ne vitin 1986. Ekzistojne dy lloje te stentave: stentat metalik dhe stentat me medikamente.\u00a0\u00a0 Studimet e fundit kane deshmuar se stentat me medikament jane me te mire dhe kane nje jetegjatesi me te larte se stentat metalik. Per kunder kesaj, pasi qe stentat jane trupa te huaj bejne stimulimin e rakcioneve te ndryshme imunologjike qe per pasoje kane proliferimin e qelizave perreth stentit. Po ashtu si pasoje e demtimit te murit te mbrendshem te arterieve nga vendosja e stentit, ekzistone nje tendence me e larte e formimit te koagujve te gjakut\u00a0 ne keto vende dhe per pasoje bllokimin e menjehershem te stentit qe mund te jete vdekjeprures. Per kete pacientet kane nevoje te marrin dy hollues gjaku.<\/p>\n

 <\/p>\n

Cka eshte Bypassi (CABG)?<\/strong><\/p>\n

Bypassi eshte nje procedure kirurgjikale e cila kryhet me qellim eliminimin e angines dhe uljen e rrezikut te vdekjes nga semundjet koronare. Gjate kesaj procedure, arterie te ndryshme apo edhe venat e pacienteve te marra nga pjese te ndryshme perdoren per te mbikaluar ngushtimet koronare.<\/p>\n

\"\" \"\"<\/p>\n

Kjo procedure kryhet ne dy menyra: 1. Duke bere ndalimin e zemres, per te cilen gje eshte e nevojshme pompa extrakorporale e cila merre funksionin e zemres dhe te mushkerise gjate gjithe operacionit ose 2. Duke mos ndaluar fare funksionin e zemres ose siq njihet operacioni off pump. Ne preferojme qe keto opercione ti kryejm off pump pasi qe me kete lloje teknike eliminohet shume komplikacione qe pompa extrakorporale shkakton dhe qe ne disa raste mund te jene fatale per pacientin.<\/p>\n

 <\/p>\n

Cilat jane studimet shkencore qe jane bere keto tre dekada ne bote? Cilat jane rezultatet e ketyre dy procedurave?<\/strong><\/p>\n

Studimet e para shkencore qe jane bere ne lidhje me bypassin datojne nga vitet 1972 e me vone. Tri jane studimet kryesore qe edhe sot merren si reference kur behet fjale per rezultatet e bypassit. Keto tri studime (VA- veterans Administration Study, ECSS- European Coronary Surgery Study, CASS- Coronary Artery Surgery Study) te kryera mbrenda viteve 1972-1979 demonstruan se pacientet ne te cilet operacioni ishte trajtimi kryesor, kishin nje jetegjatesi me te madhe mbrenda 5 dhe 12 vjete nga operacioni si dhe nevoje per nderhyrje te tjera ishte me e vogel per 8-15%. Rezultatet me bypass ishin me te mira sidomos tek pacientet qe kane nje ulje te funksionit te ventrikulit te majte (zemres se majte) dhe me tre koronare te stenozuara.
\nNje tjeter studim (ARTS- Arterial Revascularization Therapies Study) i kryer nga viti 1997-1998, demonstori se ne pacientet e operuar nevoje per nderhyrje te tjera ishte me e ulur per 21% krahasuar me pacientet qe ishin trajtuar me stent metalik. Rishfaqja e angines po ashtu ishte shume me e larte tek pacientet qe jane trajuar me stent.
\nStudimi tjeter (SoS- Stent or Surgery) I kryer ne vitet 1997-1998, dhe I publikuar ne revisten e njohur mjekesore Lancet ne 2002, po ashtu demonstroi se bypassi ofron rezultate shume me te mira sa I perket uljes se nevojes per nderhyrje te tjera krahasuar me pacientet te trajtuar me stent metalik. Vdekshmeria tek pacientet me bypass ishte me e ulur per 3%, rishfaqja e angines me e ulur per 12% dhe nevoja per perseritje te rivascularizimit me e ulur per 15%. Pra ne baze te ketij studimi del se pacientet e trajtuar me bypass kane rezultate me te mira se pacientet e trajtuar me stent metalik.<\/p>\n

 <\/p>\n

Cilat jane studimet me te fundit?<\/strong><\/p>\n

Studimi me I rendesishm qe eshte bere deri me sot eshte SYNTAX trial. Ky eshte nje studim I kryer ne nje numer te madhe qendrash ne Europe dhe Amerike. Resultatet pese vjeqare te ketij studimi jane publikuar tani vone. Para se te shohim se cilat jane keto rezultate eshte mire te theksohet se ky studim eshte unikat per nga menyra se si eshte kryer. Per dallim nga studimet e me parshme ne te cilat jane perrfshire vetem pacient te perzgjedhur, ne kete studim ( SYNTAX) jane perrfshire te gjithe pacientet me semundje koronare dy apo me teper vasale si dhe pacient me trunk komun.<\/p>\n

Resultatet pese vjeqare te ketij studimi tregojne se afer 13.7% te pacienteve pas bypassit dhe 25.9% e pacienteve pas stentimit kane nevoje per perseritje te rivaskularizimit. Numri I infarkteve te shkaktuar tek pacientet me stenta eshte\u00a0 6% me I larte se tek pacintet me bypass. Sipas ketyre rezultateve mund te konkludojme se pacientet me tre koronare te stenozuara dhe me trunk komun te stenozuar duhet te trajtohen me operacion.<\/p>\n

Nje tjeter studim I rendesishem eshte edhe FREEDOM trial. Ne kete studim jane perrfshire pacientet diabetik me tre koronare te stenozuara. Rezultatet pese vjeqare te ketij studimi demonstrojne se pacientet e operuar (bypass- CABG) kane nje ulje te vdekshmerise prej 5.4% dhe ulje te rishfaqjes se infarktit te miokardit prej 7.9% krahasuar me pacientet qe trajtohen me stenta. Kjo do te thote qe edhe tek keta pacient trajtimi I duhur I tyre eshte me bypass.<\/p>\n

 <\/p>\n

Cfare rekomandon shoqata Europiane e Kardiologjise dhe ajo Amerikane sa I perket rivaskularizimit me Bypass apo Stent?<\/strong><\/p>\n

Sipas ketyre dy shoqatave , rivaskularizimi I pacienteve me semundje koronare ne te gjitha rastet rekomandohet te behet me bypass perveq rasteve kur nje ose dy koronare jane te stenozuara dhe kur stenoza nuk eshte ne pjesen proximale te koronares LAD, ne kete rast pacientet rekomandohet te trjatohen me stent. Stentimi eshte po ashtu I rekomanduar ne paciente te cilet per arsye te ndryshme nuk jane per operacion apo refuzojne operacionin.<\/p>\n

Perkunder guidave qe disponojme dhe rekomandimeve nderkombetare sa I perket rivaskularizimit me bypass apo stent ne pacientet me koronare te stenozuara, eshte ne rritje e siper tendenca qe kardiologe te caktuar trajtojne pacientet sipas preferencave personale dhe jo sipas trajtimeve te bazuara ne evidenca shkencore. Kjo dukuri eshte me e theksuar ne rastet \u201cad hoc\u201d to intervenimit perkutan, ateher kur stentimi behet menjeher pas koronarografise diagnostikuese dhe si pasoje pacienti privohet nga e drejta e tije per te diskutuar mundesin e bypassit me Kardiokirurgun.
\nEkzistojne raporte sipas se cilave jo vetem qe indikacionet e dokumentuara per stentim jane te pa sakta dhe te pa qarta ne gjysmen e pacienteve elektive por edhe ne nje te treten (1\/3) e pacienteve me indikacione te qarta per operacione, behet vendosja e stentave. Vete fakti qe ne mbi 70% te pacienteve qe I nenshtrohen stentimit ne menyre elective besojne se kjo procedure eshte per te rritur jetegjatesine e tyre dhe per te parandaluar infarktin e miokardit shtron dyshimin se I gjithe procesi I konsentit per rivaskularizim eshte I dyshuar dhe shton nevojen qe rekomandimet per rivaskularizim te shiqohen dhe te mbikqyren nga ekipe multidisciplinore ne vend te preferencave personale.<\/p>\n

 <\/p>\n

Referencat:<\/strong><\/p>\n

    \n
  1. Task force on Myocardial revascularization of the European Society of Cardiology and the European Association for Cardio-Thoracic Surgery, European Association for Percutaneous Cardiovascular Interventions, Kohl P. at al. Guideliness on myocardial revascularization. Eur J Cardiothorac Surg 2010; 38 Suppl:S1-52.<\/em><\/li>\n
  2. Mohr FW, Morice MC, Kappetein AP et al. Coronary artery bypass surgery versus percutaneous coronary intervention in patients with three-vessel disese and left main coronary disease: 5- year follow-up of the randomized, clinical SYNTAX trial. Lancet 2013: 381:629-38.<\/em><\/li>\n
  3. Chandrasekharan DP, Taggart DP. Informed consent for interventions in stable coronary artery disease: problems, etiologies and solutions. Eur J Cardiothorac Surg 2011;39:912-7<\/em><\/li>\n
  4. Moorjani N, Viola N, Ohri S. Key Questions in Cardiac Surgery. March 2011. <\/em><\/li>\n
  5. Hannan EL, Racz MJ, Gold J, et al. Adherence of catheterization laboratory cardiologist to American College of Cardiology\/American Heart Association guidelines for percutaneous coronary interventions and coronary artery bypass graft surgery: what happens in actual practice? Circulation 2010;121:267-75<\/em><\/li>\n<\/ol>\n

     <\/p>\n

    Dr. med. Arben Kojqiqi, MRCS. FRCSEd (C-Th)<\/em>
    \nConusltant Cardiothoracic Surgeon<\/em><\/p>\n<\/div>\n<\/div><\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n

    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \r\n
    \r\n\t
    \r\n\t
    \"Kanceri
    <\/a><\/div><\/figure>

    Kanceri i Mushkerive<\/a><\/h3><\/header><\/div>20191028122806<\/span>\t<\/div>\r\n<\/article>\r\n\r\n\r\n\r\n
    \r\n\t
    \r\n\t
    \"Pneumotoraxi
    <\/a><\/div><\/figure>

    Pneumotoraxi dhe trajtimi i tij<\/a><\/h3><\/header><\/div>20191028124022<\/span>\t<\/div>\r\n<\/article>\r\n\r\n\r\n<\/div>
    <\/div><\/div>\n<\/div><\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    <\/div>\n
    \n\t

    Doktor\u00eb profesionist p\u00ebr sh\u00ebndetin tuaj<\/h2>\n<\/div>\n<\/div><\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n
    \n\r\n
    \r\n\t
    \r\n\t
    \"Dr.<\/a><\/figure>

    Dr. med. Fatos Kojqiqi<\/a><\/h3>
    Kardiokirurg<\/h6><\/header><\/div>\t<\/div>\r\n<\/article>\r\n\r\n\r\n\r\n
    \r\n\t
    \r\n\t
    \"Dr.<\/a><\/figure>

    Dr. med. Arben Kojqiqi<\/a><\/h3>
    Kardiokirurg - Kirurg Torakal<\/h6><\/header><\/div>\t<\/div>\r\n<\/article>\r\n\r\n\r\n\r\n
    \r\n\t
    \r\n\t
    \"Dr.<\/a><\/figure>

    Dr. med. Besnik Kojqiqi<\/a><\/h3>
    Kirurg-Kardiovaskular<\/h6><\/header><\/div>\t<\/div>\r\n<\/article>\r\n\r\n\r\n<\/div>\n<\/div><\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n<\/div>\n\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":"","protected":false},"author":1,"featured_media":14381,"parent":12559,"menu_order":0,"comment_status":"closed","ping_status":"closed","template":"","meta":{"_oct_exclude_from_cache":false,"_glsr_average":0,"_glsr_ranking":0,"_glsr_reviews":0,"footnotes":""},"class_list":["post-14375","page","type-page","status-publish","has-post-thumbnail","hentry"],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/14375","targetHints":{"allow":["GET"]}}],"collection":[{"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages"}],"about":[{"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/types\/page"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/users\/1"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=14375"}],"version-history":[{"count":3,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/14375\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":14382,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/14375\/revisions\/14382"}],"up":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/pages\/12559"}],"wp:featuredmedia":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media\/14381"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/kojqiqi.com\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=14375"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}